Πέμπτη 19 Μαΐου 2011

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ – ΕΝΑΣ ΑΤΛΑΝΤΟΓΕΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ


File:Atlantis Monsu Desiderio.jpg
Ο καταποντισμός της Ατλαντίδας, όπως τον
απεικόνησε ο Monsù Desiderio.

Δ
ιαβάσαμε αυτό τον μήνα στο περιοδικό Άβατον (τεύχος Μαΐου 2011) μία πολύ ενδιαφέρουσα είδηση, πως Αμερικανοί και Ισπανοί αρχαιολόγοι ισχυρίζονται πως ανακαλύφθηκε η Ατλαντίδα στην Ισπανία, σε μία βαλτώδη περιοχή της Ανδαλουσίας, δυτικά του πορθμού του Γιβραλτάρ.
Σ
υγκεκριμένα, κατά το άρθρο που διαβάσαμε, ο Rainer Kuhne, εξετάζοντας δορυφορικές εικόνες του φυσικού πάρκου Dona Ana National Park της Ανδαλουσίας, ανακάλυψε τρεις ομόκεντρους κύκλους που ταίριαζαν στην περιγραφή που έκανε ο Πλάτωνας για την Ατλαντίδα. Δεδομένου ότι και ενενήντα χρόνια νωρίτερα, Γερμανοί αρχαιολόγοι είχαν προτείνει την ίδια περιοχή ως τοποθεσία της Ατλαντίδας, μία ομάδα Ισπανών αρχαιολόγων του πανεπιστημίου Huelva αποφάσισε να ερευνήσει την περιοχή. Στις έρευνες συνέβαλε και ο καθηγητής του πανεπιστημίου Hartford, Δρ. Richard Freud, ο οποίος είχε πρόσβαση σε ειδικό εξοπλισμό αλλά και στο National Geographic. 
Η αναπαράσταση της Ατλαντίδας από το National Geografic
που χρησιμοποίησε και το περιοδικό "Άβατον" στο εν λόγω
άρθρο του για την Ατλαντίδα στην Ανδαλουσία.

Η
 έρευνα αυτή έφερε στο φως  τα ίχνη ενός αρχαίου τείχους και αντικείμενα που υποδήλωναν πως εκεί βρισκόταν μία πόλη. Μαδέρια που βρέθηκαν χρονολογήθηκαν περίπου στο 3000 προ Χριστού, ενώ ένα στρώμα πλούσιο σε μεθάνιο που βρέθηκε υποδεικνύει πως ένας τεράστιος αριθμός κατοίκων πέθανε ταυτόχρονα και ξαφνικά, κάτι που θα μπορούσε να είχε προκαλέσει ένα τσουνάμι, το οποίο θα μπορούσε να συσχετιστεί με τα λόγια του Πλάτωνα ότι η Ατλαντίδα βυθίστηκε μέσα σε μία ημέρα και μια νύχτα.
Α
κολούθησε μία έρευνα στην θάλασσα η οποία έφερε στο φως έναν μεγάλο αριθμό από πέτρες που έμοιαζαν να προέρχονται από τα ίδια τείχη που ανακαλύφθηκαν στους βάλτους του Dona Ana National Park. Θα ήταν άλλωστε λογικό, αν ένα – ή και περισσότερα – τσουνάμι είχαν χτυπήσει τα τείχη της πόλης, κάποια κομμάτια τους να  σκορπιστούν στην κοντινή θάλασσα.
Έ
πειτα σε μία ακόμα έρευνα, προς την ενδοχώρα της κεντρικής Ισπανίας αυτήν την φορά, ανακαλύφθηκαν ερείπια από μικρότερες πόλεις χτισμένες με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με την πόλη που βρέθηκε στην Ανδαλουσία. Οι ερευνητές εικάζουν ότι πρόκειται για πόλεις-αναθήματα, που οι πρόσφυγες από την πόλη που βρέθηκε στην Ανδαλουσία, μετά την καταστροφή της, έκτισαν, όχι για να κατοικήσουν, αλλά για να τιμήσουν την πόλη που χάθηκε κάτω από τα νερά. 
Ηλιοβασίλεμα στην περιοχή του Dona Ana National Park
της Ανδαλουσίας στην Ισπανία. Οι Ισπανοί αρχαιολόγοι
θεωρούν πως κάτω απ' την μαγευτική φύση κρύβονται
τα μυστηκά της πανάρχαιας πόλης της Ατλαντίδας.

Η
 πανάρχαια αυτή πόλη στην Ισπανία είναι αναμφισβήτητα ένα πολύ μεγάλο αρχαιολογικό εύρημα το οποίο δύναται ίσως να αλλάξει τα δεδομένα της ισπανικής προϊστορίας. Αναμφισβήτητη είναι επίσης και η ομοιότητα της πόλεως αυτής με την περιγραφή του Πλάτωνα για την Ατλαντίδα. Η ταύτιση όμως της προϊστορικής ισπανικής πόλης με την μυθική Ατλαντίδα, καθώς και τα κριτήρια με τα οποία, τόσο οι Γερμανοί αρχαιολόγοι την δεκαετία του 1920, όσο και οι σύγχρονοι Ισπανοί και Αμερικάνοι αρχαιολόγοι σήμερα, τοποθέτησαν την Ατλαντίδα στην τοποθεσία αυτή – και στην Ιβηρική χερσόνησο γενικότερα – μπορούν να αμφισβητηθούν καθώς δεν υπάρχουν ούτε αποδείξεις ούτε πολύ σοβαρές ενδείξεις που να τοποθετούν την μυθική Ατλαντίδα σε αυτό το σημείο του χώρου ή σε αυτήν την στιγμή του χρόνου.
Α
ρχικά, όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι Γερμανοί αρχαιολόγοι ερμήνευσαν τα λόγια του Πλάτωνα για να αναζητήσουν την Ατλαντίδα, αυτός είναι λανθασμένος καθώς, ενώ ήταν αποφασισμένοι ν’ ακολουθήσουν ακριβώς τις περιγραφές του για να βρουν την πόλη, άφησαν εκτός της έρευνάς τους πληροφορίες που δίνει ο Πλάτωνας και που αποκλείουν η Ατλαντίδα να βρισκότανε στην Ισπανία ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο της Ευρασίας ή της Αφρικής. Έτσι θεωρώντας απίθανο η Ατλαντίδα να ήταν μία ολόκληρη νησιωτική ήπειρος – κι όχι απλά πόλη – , όπως αναφέρει ο Πλάτων, θεωρώντας παράλογες τις περιγραφές του για το ότι η Ατλαντίδα βρισκόταν «έξω» και όχι «στις» Πύλες του Ηρακλέους και για το ότι η Ατλαντίδα αποτελούσε στάση στο μέσον της απόστασης για την απέναντι ήπειρο (Αμερική) και έτσι, όταν καταποντίστηκε, το εκεί πέλαγος (Ατλαντικός Ωκεανός) έγινε αδιάβατο από τα πλοία των ανθρώπων της εποχής, οι Γερμανοί αρχαιολόγοι που κατά τ’ άλλα ακολουθούσαν κατά γράμμα τον Πλάτωνα, αποφάσισαν πως η Ατλαντίδα πρέπει να βρίσκεται στις ιβηρικές ακτές, δυτικά του πορθμού του Γιβραλτάρ.
Ο
ι σύγχρονοι αρχαιολόγοι που ανακάλυψαν την πόλη του 3000 προ Χριστού εκεί, ήταν επηρεασμένοι από την θεωρία αυτή των Γερμανών αρχαιολόγων της δεκαετίας του 1920, αλλά και από της δορυφορικές φωτογραφίες του Rainer Kuhne. Οι φωτογραφίες αυτές έγιναν η αιτία να ανακαλυφθεί μία πόλη χτισμένη όπως η Ατλαντίδα του Πλάτωνα, η οποία όμως απείχε από αυτήν αρκετά χιλιόμετρα και αρκετές χιλιετηρίδες. 
File:Plato-raphael.jpg
Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων που
είχε πρώτος μιλήσει για την Ατλαντίδα.
Η εικόνα είναι από λεπτομέρεια της τοιχογραφίας
"Η σχολή των Αθηνών" που βρίσκεται
στο Palazzi Pontifici, στο Βατικανό.

Τ
ο ότι η Ατλαντίδα τοποθετείται από τον Πλάτωνα στο μέσο του Ατλαντικού και στην 10η προ Χριστού χιλιετία – πάνω από 9000 χρόνια πριν την συγγραφή του «Τίμαιου» – και το γεγονός ότι η αρχαιότερη και πιο αξιόλογη πηγή που έχουμε για την Ατλαντίδα είναι το έργο του Πλάτωνα μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η πόλη που βρέθηκε στην Ανδαλουσία δεν μπορεί να είναι η Ατλαντίδα· αυτό ωστόσο δεν αποκλείει να υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στην πόλη αυτή και στην μυθική Ατλαντίδα. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα άλλωστε, τον καιρό της Ατλαντίδας, η περιοχή της Ανδαλουσίας, όπως και ολόκληρη η Ιβηρική χερσόνησος, ανήκε στην σφαίρα επιρροής των Ατλάντων. Αυτό συνεπάγεται ότι ενδέχεται στην ιβηρική χερσόνησο και ιδιαίτερα στις δυτικές ακτές της Πορτογαλίας και σε αυτές της Ισπανίας που βρίσκονται δυτικότερα του πορθμού του Γιβραλτάρ να υπήρχαν ατλάντιες αποικίες.
Α
ν και η ηλικία της συγκεκριμένης πόλης καθιστά αδύνατον το να υπήρξε αποικία της Ατλαντίδας, δεν αποκλείεται να μην επρόκειτο για αποικία, αλλά για πόλη που χτίστηκε από τους μακρινούς απογόνους κάποιων προσφύγων που ενδέχεται να γλίτωσαν από τον καταποντισμό της Ατλαντίδας. Θα ήταν μάλιστα λογικό, οι πρώτες πόλεις που θα έκτιζαν οι πρόσφυγες να μην ήταν παραθαλάσσιες, λόγω του φόβου που θα τους είχε προκαλέσει ο καταποντισμός της πατρίδας τους, της ανόδου των υδάτων την εποχή εκείνη – ας μην ξεχνάμε ότι την 10η προ Χριστού χιλιετία έληξε απότομα η τελευταία εποχή των παγετώνων και ανέβηκε αρκετά η στάθμη της θάλασσας – αλλά και του κινδύνου που θα διέτρεχαν από τα εχθρικά προς αυτούς αθηναϊκά στρατεύματα που είχαν «χαθεί μέσα στην γη», δηλαδή είχαν ξεμείνει στις δυτικές ακτές της Ευρώπης και της βόρειας Αφρικής χωρίς να διαθέτουν τα μέσα για να επιστρέψουν στην Αθήνα μετά την τελευταία νικηφόρα μάχη κατά των Ατλάντων. Ίσως μάλιστα οι προσφυγικοί αυτοί πληθυσμοί να αναγκάστηκαν να παραμείνουν για καιρό κρυμμένοι στην ενδοχώρα της ισπανικής χερσονήσου έως ότου περάσει ο κίνδυνος των εναπομεινάντων αθηναϊκών στρατευμάτων. Έτσι ίσως έχτισαν εκεί της πρώτες πόλεις τους και αρκετά χρόνια αργότερα, έχτισαν παραθαλάσσιες πόλεις όπως αυτή στην Ανδαλουσία. Κάτι τέτοιο θα δικαιολογούσε και την ομοιότητα της πόλης με την αρχαία Ατλαντίδα, καθώς οι Άτλαντες της Ισπανίας θα ήθελαν να δημιουργήσουν μία πόλη που να μοιάζει με την Ατλαντίδα.
Η
 αρχαιολογική αυτή ανακάλυψη λοιπόν δεν είναι η ανακάλυψη της χαμένης Ατλαντίδας, είναι όμως κάτι εξίσου σημαντικό για την ισπανική, αλλά και την παγκόσμια ιστορία. Είναι λογικό λοιπόν η πόλη αυτή να μην είναι η μόνη του είδους της και μελλοντικά να βρεθούν και άλλες παρόμοιες στην Ισπανία και στην Πορτογαλία και ίσως και έξω από την ιβηρική χερσόνησο. Βρέθηκε άραγε η πρώτη πόλη που θα αποδεικνύει την ύπαρξη, όχι απλά της Ατλαντίδας, αλλά και ατλαντογενών πολιτισμών μετά τον καταποντισμό της ηπείρου της Ατλαντίδας; Η συνέχιση των ερευνών θα δείξει…